بررسی روند ساخت مسجد در ایران
بررسی روند ساخت مسجد در ایران
بخشی از مطالب:
در معماریهای گذشته بلاد اسلامی هم، از جمله در ایران این چنین بود، که
مسجد بزرگی بعنوان مسجد جامع ساخته می شد، و مساجد کوچکی در اطراف آن با
فاصله بنا می گردید. این امر زمینه ساز آن بود که مردم از سویی برای
اجتماعات بزرگ در مسجد جامع گرد آیند و از سوی دیگر برای عبادت از مساجد
کوچک نزدیک محل سکونت استفاده کنند.
دسته بندی هنر و معماری اسلامی
شیوه مصری
شیوه شامی
شیوه مغربی
شیوه ایرانی
شیوه مصری:
این شیوه الگو گرفته از معماری مصر کهن است که در کشورهای اسلامی شرق
آفریقا: مصر و سودان تا کشورهای حجاز را دربر میگیرد و در آنجا با شیوه
شامی برخورد میکند.
شیوه شامی:
این شیوه الگو گرفته از معماری بیزانس است که در کشورهای اسلامی سوریه، فلسطین، لبنان و اردن و بخشی از ترکیه رواج دارد.
این شیوه در عربستان با شیوه مصری در هم آمیخته و معماری امروز مکه و مدینه را شکل داده است.
شیوه مغربی:
این شیوه بسیار پیشرفته و دربرگیرنده کشورهایی مانند: مراکش، الجزایر و جنوب اسپانیا بود که بعدها به 2شاخه تبدیل گشت.
1ـ شمال آفریقا
2ـ آندلس: این شاخه پخته تر از شاخه شمال آفریقا شد.
در جنوب اسپانیا ساختمان های ارزشمندی ساخته شد و همه محققین باور دارند که این شیوه تاثیر زیادی روی هنر و معماری اروبا داشته است.
در این شیوه مسلمانان ایرانی نقش بسزایی داشته اند.
شیوه ایرانی:
این شیوه از همه گسترده تر و ارزشمندتر بوده است.
این شیوه در برگیرنده کشورهایی همچون: ایران، میانرودان“عراق“، افغانستان،
پاکستان، ماوراالنهرین ”ازبکستان تا هند و اندونزی، عمان و همه کشورهایی که
ایرانیان در گسترش اسلام به آنها بیشگام بوده اند.
مردم واری: رعایت تناسبات میان اندام های ساختمانی با اندام های انسان و توجه به نیازهای او در کار ساختمان سازی.
پرهیز از بیهودگی: در کشورهای دیگر، هنرهای وابسته به معماری مانند
“نگارگری“ و ”سنگ تراشی“، آذین بشمار می آمده ولی در ایران هرگز چنین نبوده
و هر هنری بغییر از جنبه هنری و زیبایی شناسانه جنبه های دیگری را بوشش
میداده است.
نیارش:نیارش به دانش ایستایی، فن ساختمان و ساختمایه (مصالح) شناسی گفته
میشود و معماران گذشته توجه زیادی به نیارش داشته و آنرا جدا از زیبایی
نمیدانستند.
پیمون، اندازه های خرد و یکسانی بود که در هرجا در خور نیازی که بدان بود بکار گرفته میشد.
خود بسندگی:: معماران ایرانی بر این باورند که ساختمایه باید ”بوم آورد“ یا ”ایدری“ باشد.
به گفته دیگرد اینجایی باشد تا ساختمان با طبیعت اطرافش ”سازوارتر“ باشد و هنگام نوسازی آن همیشه ساختمایه آن در دسترس باشد.
درونگرایی:اصولا در ساماندهی اندام های گوناگون خانه های سنتی باورهای
مردم، بسیار کارساز بوده است. یکی از باورهای مردم ایران ارزش نهادن به
زندگی شخصی و حرمت آن و نیز عزت نفس ایرانیان بوده که این امر بگونه ای
معماری ایرانی را درونگرا ساخته است. و این درونگرایی نوعی جواب به اقلیم
نیز بوده است. معماری ، عمران ، شهرساز
